Etappe 2: Oosterhout – Valburg
Afstand: 15,0 km
Startpunt: St. Leonarduskerk, Dorpsstraat 16, 6678 BH Oosterhout
In deze etappe wordt duidelijk hoeveel invloed het water heeft op de dorpen die hier worden gepasseerd. Wist u dat Oosterhout in 1820 helemaal is vervaagd?
Bijzondere plekken
St Leonarduskerk
Met zijn massieve 50 meter hoge toren met markant zadeldak is deze Sint Leonarduskerk al van verre te zien. De huidige kerk stamt uit 1932 en is de derde rooms-katholieke kerk na de Reformatie. De driebeukige kerk is gebouwd in modern-gotische stijl en doet vooral vanbinnen denken aan de oude Friese en Groningse kerkjes. Dit verraadt de herkomst van de toenmalige pastoor Savenije. In de oorlog heeft vooral de toren een aantal beproevingen weten te doorstaan. Evenals de kerk is ook het Heilig Hartbeeld dat ervoor staat, van de hand van Jan Custers, een rijksmonument.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft het dorp veel te lijden gehad en is de bevolking geëvacueerd. In september 1944 wist John R. Towle, een geallieerde soldaat, de Duitse tanks tot terugtrekken te dwingen, waarbij hij omkwam. Dit wordt nog elk jaar herdacht in de Leonarduskerk in de dienst die aan de herinnering van de strijd en zijn gevolgen gewijd is.
’t Witte kerkje van Slijk-Ewijk
Het oudste gedeelte van dit prachtige witte kerkje is de toren, waar in 1425 de laatgotische kerk tegenaan is gebouwd. In de kerk ziet u links en rechts nog de oude overkapte eikenhouten ‘herenbanken’ van de bewoners van het huis Loenen, dat u verderop langs de route tegenkomt. De kerk is tot 2014 als kerk in gebruik geweest en daarna een galerie geworden. Gelukkig is veel van het interieur nog intact gelaten en wordt ook het orgel nog onderhouden en bespeeld. De kerk wordt regelmatig gebruikt voor rouw- en trouwdiensten en op 4 mei is er jaarlijks een herdenkingsdienst.
Landgoed Loenen
Bosbouw is een van de pijlers van het landgoed. Het areaal bospercelen is in de afgelopen twee eeuwen ongewijzigd gebleven. Sinds 2003 is het landgoed eigendom van Staatsbosbeheer. Het landgoed wordt ook wel Kasteel Loenen genoemd. Dit komt doordat er hier tot 1820 een kasteel was, dat meerdere keren door overstromingen werd verwoest en telkens weer werd opgebouwd. De boerderij, achter het koetshuis, is gefundeerd op de middeleeuwse restanten van het oude kasteel. Dit landhuis was onder andere van de familie Van Boetzelaer.
Recht tegenover het landhuis ligt de oprijlaan vanaf de dijk met de toegangspoort. Op het land rondom het huis stonden vroeger hoogstamfruitbomen, nu is het als weide- of hooiland in gebruik.
Over de verwoesting van het oude kasteel bestaat nog een oude legende: Kasteelheer Egbert leefde er vrolijk op los. Tegen de raad van zijn vrouw Ada in organiseerde hij op kerstavond een groot feestmaal en liet voor zijn gasten ter verhoging van de feestvreugde de nog niet ingewijde klok van de kerk van Herveld luiden. Door een hevige windvlaag viel de klok op het kasteel. De dijk brak door en het kasteel met zijn feestgangers verdween in de golven. Alleen Vrouwe Ada overleefde de ramp. Het kasteel zou verzwolgen zijn in de Zwarte Kuil, een nu buitendijks, ongeveer ter hoogte van het huidige landhuis Loenen gelegen grote kolk. De klok van Herveld zou hier nog op de bodem liggen en op Kerstavond door de duivel worden geluid.
De Hervormde Kerk van Valburg
Dit is de oudste kerk van Valburg. De onderbouw van de toren, stamt al uit de 11e of 12e eeuw. Aan het tufsteen van de toren en de onderkant van het schip ziet u dat dit deel van de kerk uit deze tijd stamt. Het koor is gotisch en duidelijk hoger dan het schip. In de kerk zijn de oorspronkelijke muurschilderingen van St. Jacobus weer zichtbaar gemaakt.