Etappe 1: Nijmegen – Oosterhout
Afstand: 11,0km
Startpunt: Antonius van Paduakerk, Groesbeekseweg 96, 6524 JL Nijmegen.
Op deze etappe kom je langs delen in deze route die al sinds de Romeinse tijd bewoond zijn. De rijke geschiedenis van stad en dorp en de verhalen die daarbij horen, geven deze etappe extra elan.
Bijzondere plekken
Mariken van Nieumeghen (beeld)
Mariken van Nieumeghen vertelt het verhaal van Mariken en Moenen dat zich deels in Nijmegen afspeelt. Het beeld van Mariken draagt de ringen van haar straf die door de paus waren opgelegd. Het standbeeld op de Grote Markt voor het Waaggebouw in Nijmegen symboliseert haar bevrijding. De mythe gaat dat zeven jaar lang voor het moment van bevrijding, Mariken haar ziel verbonden heeft aan die van Moenen, de duivel. Zeven jaar woont zij samen met hem in de zondige stad Antwerpen waar zij vele misdaden plegen. Dan op de Grote Markt in Nijmegen ziet zij een wagenspel en beseft zij dat God haar kan en wil vergeven. De paus gelast deze misdadigster in drie ringen te ketenen, een om haar hals twee om haar armen. Wanneer de ringen door tussenkomst van een engel afvallen, is zij bevrijd van haar zonden. Dit moment is door de beeldhouwer (Vera van Hasselt, 1981) vastgelegd. Mariken staat met haar rug naar de St. Stevenskerk niet vanwege de kerk maar omdat aan de voet van de kerk Moenen eveneens in steen is gehouwen.
De Grote- of Sint Stevenskerk
De Grote- of Sint Stevenskerk is de iconische stadskerk van Nijmegen. ‘Al mot ik krupe, op blote voeten goan. Ik wil nog één keer Sint Steven heuren sloan.’ Een echte Nijmegenaar is pas thuis als hij de toren ervan ziet, en nog beter: hoort. U staat er nu voor en kunt hem elk kwartier horen. De kerk is genoemd naar Sint Stephanus, de eerste martelaar en de patroonheilige van Nijmegen.
De Stevenskerk is gebouwd op de rand van de stuwwal waarop de oude stad lag en werd in 1272 gewijd door de Keulse bisschop Albertus Magnus, waarvan nog een relikwie in de kerk te vinden is. In de loop der eeuwen werd de kerk steeds verder uitgebreid. Het Köningsorgel uit de achttiende eeuw is een van de belangrijkste oude orgels van Nederland. Tijdens de Reformatie werd de Stevenskerk protestants. Tegenwoordig is de kerk in bezit van en wordt beheerd door de Stichting Stevenskerk. De oecumenische geloofsgemeenschap ‘Stadskerk Nijmegen’ houdt iedere zondag vieringen en diverse andere samenkomsten op gebied van zingeving en spiritualiteit. Onder de kerk ligt nog een heel gangenstelsel waar meer van de geschiedenis van de kerk te vinden is.
De Oversteek
De brug de Oversteek, of Generaal James Gavinssingel, is de grootste boogbrug met enkelvoudige boog van Europa. Het is gebouwd als indrukwekkend eerbetoon aan de 48 Amerikanen die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen bij de oversteek van de Waal. Ter herinnering staan er 48 paren lantaarnpalen op de brug, die ’s avonds één voor één aangaan, vergezeld door een veteraan die meeloopt met het aangaan van de lichten. Het lichtkunstwerk, met de naam Light Crossing, is van Atelier Veldwerk.
Vlak voor de brug ligt het monument De Oversteek. Op het monument staan de namen van de bij de oversteek omgekomen Amerikaanse soldaten. Ze waren met canvasbootjes de Waal overgestoken onder vijandig vuur, in een (overigens succesvolle) poging de noordelijke bruggenhoofden van de spoorbrug en de Waalbrug in te nemen. De canvasbootjes waren provisorisch bij elkaar gehouden en veel van de roeispanen ontbraken. Het is een wonder dat ze uiteindelijk de bruggenhoofden konden innemen. Nijmegen is van september 1944 tot mei 1945 frontstad geweest. Hoewel ze bevrijd waren in september, was de oorlog nog lang niet voorbij.
Landgoed Oosterhout
Het landgoed wordt sinds 1870 bewoond door de adellijke familie Van Boetzelaer van Oosterhout. Het huis werd meerdere keren getroffen door overstromingen en is vanaf eind negentiende eeuw in het bezit van de adellijke familie. Zij bouwden de protestantse kerk aan de Dorpsstraat en verfraaiden het landgoed, dat nu een Rijksmonument is. De van Boetzelaers hebben belangrijke politieke en maatschappelijke functies bekleed, zo was Pim van Boetzelaer na de oorlog minister van Buitenlandse Zaken. De huidige baron en barones hebben hun huis opengesteld onder de naam Buitenplaats Oosterhout en verhuren ruimtes voor bijeenkomsten of overnachting.