Etappe 4: Zetten – Heteren

Afstand: 15,5 km
Startpunt: Vluchtheuvelkerk, Vluchtheuvellaan 16, 6671 DN Zetten

Deze route voert langs plekken die al sinds de prehistorie bewoond zijn of sinds die tijd gebruikt worden als oversteek- en rustplaatsen. Stap in de geschiedenis en laat je meevoeren door de tijd.

Vluchtheuvelkerk Zetten

Bijzondere plekken

Vluchtheuvelkerk

Deze opvallend lichte kerk te midden van het vele groen staat op een flinke verhoging, die evenals de kerk in 1870 is gebouwd op initiatief van Dominee Heldring. De Vluchtheuvelkerk wordt sinds enkele tientallen jaren gebruikt door een zelfstandige Protestants Hervormde gemeente. De gracht om de kerk, die ooit de hele heuvel omgaf, werd gevoed door de Herveldse Leigraaf, die hier langs de weg liep. De leigraaf is in Zetten voor een groot deel verdwenen, maar het stuk tussen de kerk en De Linge is nog altijd aanwezig en verbindt de twee met elkaar. Verder naar achteren zijn verschillende grotere gebouwen te zien, waaronder een sporthal. Er staan stevige hekken om enkele gebouwen heen, en er hangen camera’s. Vooraan staat een boerderij met wat dieren, net als in de dagen van Heldring. Vroeger was de boerderij er om de instelling zelfvoorzienend te maken, nu om therapeutische redenen. Op deze plek heeft het allereerste gesticht uit 1847 gestaan, Steenbeek geheten.

Hervormde Kerk Hemmen

Vanaf het kerkplein ziet u de voorgevel van de kerk met de toren uit de achttiende of negentiende eeuw. Het schip van de kerk is veel ouder en is in de dertiende eeuw gebouwd, waarschijnlijk op de plaats van een heidens heiligdom. Er wordt op deze plek dus al sinds het allereerste begin aan geloofsbelijdenis gedaan. De kerk van Hemmen komt in de 12e eeuw voor het eerst voor in de bronnen als St. Martinuskerk. In de Reformatie werd de kerk protestants. In de voorgevel van de kerk staat boven de ingang een tekst naar Psalm 36: ‘Hier wordt de rust geschonken’. Dit verwijst naar een vroegere functie van de kerk. Hemmen ligt op de oude verbindingsweg Wageningen-Nijmegen, ook een postkoetsroute vanuit Amsterdam. Bij Wageningen werd de Rijn overgestoken, soms te voet of te paard door de min of meer doorwaadbare Rijn, of via het ook nu nog bestaande Lexkesveer. Hemmen was een welkome plaats om uit te rusten. De bidkapel ten oosten van kasteel Hemmen werd ‘Onze Lieve Vrouwe aan de Brug’ genoemd, zoals ook de naam van de kerk nu is.

Restanten Huis Hemmen

Hier ziet u de restanten van het Huis Hemmen, dat als opvolger van het kasteel werd gebouwd in de achttiende eeuw, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog is verwoest door de geallieerden. Men geloofde dat er een heel bataljon Duitsers in het Huis schuilde, dit bleken echter maar een paar man te zijn die kranig stand hielden tot ze werden gebombardeerd.

Delen van de muren, van de entree en de vertrekkenindeling van de kelderverdieping zijn nog zichtbaar. Hier was een wildkamer, een mangelkamer, een grote keuken, een spijslift en een zitruimte voor het personeel. Het huis had een brede voorgevel, met twee toegangsbruggen, een hoge voor de familie en hun bezoekers en een lage voor het personeel, en is in Classicistisch-barokke stijl gebouwd. Later is de gracht gedempt en zijn de bruggen vervangen door een trap naar één ingang met daarboven een balkon waarvan nu de dragers nog te zien zijn.

Vloedschuurkerk Heteren

Hier staan nog enkele boerderijen op verhogingen in het land, die nu als woonhuis of als kerk in gebruik zijn, zoals de Vloedschuurkerk. De schuur is ooit gebouwd als schuilplaats bij overstromingen en dijkdoorbraken. Als dat niet het geval was, werd er materiaal in opgeslagen en vee gestald. Zo heeft er in de negentiende eeuw een herder met een kudde schapen in gewoond. Ook zijn hier tabaksbladeren gedroogd, hangend aan de balken. Sinds 2002 wordt de vloedschuur gebruikt als kerk door de protestantse Vloedschuurgemeente. Die heeft de schuur met eigen handen en eigen middelen omgebouwd tot een mooie, multifunctionele kerkruimte, waarbij het karakter van de vloedschuur ook bewaard is gebleven.